Lavmanı, yaygın olarak kullanılan, bağırsakları temizlemek, kabızlık tedavisine yardımcı olmak ve bazı tıbbi prosedürler öncesinde bağırsakları hazırlamak amacıyla uygulanan bir yöntemdir.
Bu rehber, temizleme lavmanı uygulamasının her adımını detaylıca açıklamakta ve hemşirelere yönelik pratik bilgiler sunmaktadır. İşlemin başarılı bir şekilde uygulanabilmesi için hastanın rahatlığı ve güvenliği esas alınmıştır.
Hasta ile İlk İletişim ve Kimlik Doğrulama
- Hemşire hastayla selamlaşır, kendini tanıtır.
- Hastanın adı, lavmanın türü ve uygulama zamanı kaydedilir.
- Hasta kaydı ile lavman çözeltisi veya paketi üzerindeki etiket karşılaştırılır.
- İlaç içeren lavmanlar için, ilaç uygulama kaydının doğruluğu ve eksiksizliği, sağlık hizmeti sağlayıcısının talimatlarıyla kontrol edilir.
- Hastanın kimliği, iki farklı belirteç (örneğin, ad ve doğum tarihi) kullanılarak doğrulanır.
Mahremiyetin Sağlanması ve Ortamın Hazırlanması
- Hastanın mahremiyeti, yatak perdesi çekilerek veya oda kapısı kapatılarak sağlanır.
- Yatak, hemşirenin rahat çalışabilmesi için uygun bir yüksekliğe ayarlanır.
- Hastanın güvenliği için, yatakta bulunan korkuluklar kontrol edilir ve gereken taraf kaldırılır.
Hastanın Pozisyonunun Ayarlanması
- Hastaya, işlem sırasında sol tarafına yatması için yardım edilir ve sağ diz kıvrılarak rahat bir pozisyon alması sağlanır.
- Hastanın bu pozisyonda işlem süresince kalması gerektiği belirtilir.
- Hastanın örtülmesi gereken kısımları dışında, anal bölge açıkta bırakılacak şekilde banyo battaniyesi ile örtülür.
Lavman Hazırlığı
- Hemşire, işlem sırasında kullanılacak temiz eldivenleri giyer.
- Eğer hastanın tuvaleti kullanması gerekiyorsa, tuvaletin boş olduğundan ve hastanın yanında terlik ile bornozun olduğundan emin olunur.
- Tek kullanımlık lavman paketinin plastik kapağı çıkarılır ve uç kısmına su bazlı jel sürülerek hazırlanır.
- Hastanın kalçalarının altına, su geçirmez bir ped yerleştirilir.
Lavman Uygulaması
- Hastanın kalçaları nazikçe ayrılarak perianal bölge gözlemlenir ve anormallikler (hemoroid, anal fissür, rektal prolaps) açısından kontrol edilir.
- Lavman kabından hava alınarak çıkarılır ve yağlanmış uç, hastanın anal kanalına yavaşça ve göbeğe doğru açıyla sokulur.
- Ucun doğru derinliğe sokulması, hastanın yaşına göre ayarlanır ve direnç hissedildiğinde ileri itilmemelidir.
Lavman Sonrası Bakım ve İzleme
- İşlem tamamlandığında, anüs çevresine yerleştirilen tuvalet kağıdı ile tüp ve uç nazikçe çıkarılır.
- Hastanın çözeltiyi, defekasyon ihtiyacı hissedene kadar (genellikle 2 ile 5 dakika arasında) tutması sağlanır.
- Lavman sonrası hafif şişkinlik ve karın kramplarının normal olduğu açıklanır.
- Hastanın yanında beklenerek, yatağında yan yatarak çözeltiyi mümkün olduğunca uzun süre tutması teşvik edilir.
Kaynaklar
Solnica, A., Liebergall-Wischnitzer, M., & Shussman, N. (2022). Nursing Recommendations for Symptom-Specific Self-care of Low Anterior Resection Syndrome: A Systematic, Scoping Review of the Literature. Cancer Nursing, 10-1097.
Pharmaceuticals and Medical Devices Agency. (2012, October). Medical safety information No. 34: Precautions in handling of glycerin enemas. [PDF]. Pharmaceuticals and Medical Devices Agency. https://www.pmda.go.jp/files/000153582.pdf
